ယေန႕တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ဂရက္တစ္ခုမွာ အေမရိကန္ ေဒၚလာသည္ ေစ်းႏႈန္း က်ဆင္းျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ေဒၚလာေစ်းႏႈန္း က်ဆင္းျခင္းသည္ ႏိုင္ငံ အသီးသီး၏ စီးပြားေရးကို လႈပ္ခတ္လာခဲ့သည္။ ကန္ေဒၚလာ က်ဆင္းမႈသည္ အေမရိကန္ သမိုင္းေၾကာင္းတြင္ ၁၉၇၁-၇၃ ဒုတိယကမၻာစစ္ ၿပီးေနာက္၌ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေငြေၾကးသည္ ကန္ေဒၚလာႏွင့္ ေ႐ႊကို ေနာက္ခံျပဳလ်က္ ပုံေသႏႈန္းျဖင့္ လဲလွယ္ေနရာမွ ဂ်ပန္ႏွင္႕ ဂ်ာမနီ၏ စီးပြားေရး ေကာင္းလာရာ Bretton Wood System အရ ႏႈန္း႐ွင္ျဖင့္ လဲလွယ္မႈ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ထိုေနာက္တြင္ ကန္ေဒၚလာ ေစ်းႏႈန္း ျပန္သတ္မွတ္ရာမွ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ျမင့္မားလာျခင္း၊ အတိုးႏႈန္း ျမင့္မားလာျခင္းႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရာ ေဒၚလာေစ်းႏႈန္း တဟုန္ထိုး က်ဆင္းခဲ့သည္။ ၁၉၈၀ခုႏွစ္တြင္ စစ္အသုံးစရိတ္ေၾကာင့္ ႏွစ္ဆျဖစ္လာေသာ ႏိုင္ငံ Budget တြင္ လိိုေငြ ျပခဲ့သည္။ ေငြေခ်းငွားမႈ ရ႐ွိေစရန္ အေမရိကန္သည္ ၄င္းကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ေစ်းႏႈန္းျမႇင့္၍ ျဖန္႕ခ်ိျခင္းျဖင့္ ေဒၚလာတန္ဖိုးကုိ တက္ေစခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ မွန္းသည့္အတိုင္း ျဖစ္မလာဘဲ trade deficit မွာ ႀကီးမားလာခဲ့ရာမွ ကန္ေဒၚလာေစ်း ထိုးက်ခဲ့သည္။ ၁၉၉၄-၉၅ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ႏွင့္ ဂ်ာမနီ စီးပြားေရး ေကာင္းလာရာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံျခားသို႕ ေငြေၾကးရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံ (ေငြသားစီးထြက္မႈ) မ်ားလာရာ ေဒၚလာေစ်းမွာ ဂ်ပန္ယမ္းႏွင့္ ဂ်ာမန္မတ္ အေပၚထုိးက်လာခဲ့သည္။
ယခု ေဒၚလာေစ်း က်ဆင္းမႈကို ဆန္းစစ္ေသာ္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်႐ွိမႈသည္ အေမရိကန္၏ trade deficit ၊ budget deficit ႏွင့္ ဘု႐ွ္အစိုးရ၏ အီရတ္စစ္ပြဲ၌ စစ္အသုံးစရိတ္ မ်ားမႈတို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ေရနံေစ်းႏႈန္း ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ ဂယက္႐ိုက္ခဲ့ရသည္ဟု ယူဆကာ ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕အား ေရနံထုတ္လုပ္မႈ တိုးျမင့္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕မွ ေဒၚလာကို တည္ၿငိမ္ေသာ ေငြေၾကးယူနစ္အျဖစ္ လုပ္ေပးႏိုင္မွာလား။ လတ္တေလာတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ {ေရနံကို ေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ ေဒၚလာကို အသုံးမျပဳ} ဟူေသာ အီရန္၏ ေၾကျငာခ်က္သည္ တျခားေသာ ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား အေနႏွင့္ အားနည္းလာၿပီျဖစ္ေသာ အေမရိကန္၏ စီးပြားေရးႏွင့္ က်ဆင္းေနေသာ ေဒၚလာႏွင့္ပဲ ဆက္လက္ ႏွစ္ပါးသြားရမည္လား ဟူ၍ ေစာဒက တက္စရာ ႐ွိလာသည္။ ေဒၚလာတန္ဖိုး က်ဆင္းမႈသည္ ေရနံတင္သြင္းေသာႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ၄င္းတို႔၏ အရံ (reserve) စာရင္း႐ွိ ေဒၚလာမွာ တန္ဖိုးက်ဆင္းမႈႏွင့္ ေရနံတင္သြင္းၿပီး ရ႐ွိေသာ၀င္ေငြမွာလည္း အ႐ႈံးႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ဖြယ္႐ွိသည္။ ထိုေၾကာင့္ အီရန္၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္သည္ တျခားေသာ ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား အတြက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုကို မီးေမာင္းထုိးႏိုင္မည္လား။
ကမၻာေပၚတြင္ စတုတၳ ေရနံအမ်ားဆုံး တင္သြင္းေသာ အီရန္သည္ တျခား OPEC အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံမ်ားအား အေမရိကန္ ေဒၚလာသည္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ မ႐ွိေတာ့သည့္ အတြက္ အေမရိကန္ ေငြစကၠဴကို အသုံးမျပဳေတာ့ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ေရနံထြက္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၿပီးခဲ့ေသာ ႏို၀င္ဘာလတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ OPEC ေရနံ ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀း၌ ေဒၚလာသည္ ေစ်းက်ဆင္းလာရာ ယူ႐ိုေလာက္ စြမ္းေဆာင္ရည္ မ႐ွိေတာ့သျဖင့္ ေရနံထုတ္လုပ္သူတို႔၏ ၀င္ေငြမွာ ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္းခဲ့ရေၾကာင္း၊ ေဆာ္ဒီ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးသည္ ေဒၚလာေစ်း က်ဆင္းမႈသည္ ၄င္းႏိုင္ငံ၏ ေငြေၾကး တန္ဖိုးကိုပါ ထိခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ ေဒၚလာေစ်း က်ဆင္းမႈဂယက္သည္ အေမရိကန္၏ စီးပြားေရးသာမက ၄င္းႏွင့္ ကုန္သြယ္ေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ စိုးရိမ္မႈတရပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ထိုသို႔ ေဒၚလာတန္ဖိုး အားေပ်ာ့လာခ်ိန္တြင္ အီရန္သည္ ၄င္းႏိုင္ငံ ေရနံထုတ္ကုန္ ၈၅% မွာ ေဒၚလာ မဟုတ္ေသာ ေငြေၾကးယူနစ္ျဖင့္ လက္ခံရ႐ွိၿပီး ၀ယ္ယူသူမ်ား ကိုလည္း ယူ႐ို သို႕မဟုတ္ ဂ်ပန္ယမ္းျဖင့္ ေငြေခ်ရန္ ေတာင္းခံခဲ့သည္။ ယခုတြင္ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ဂ်ပန္သို႕ ကုန္ပို႔ရာတြင္ ကန္ေဒၚလာအစား ယမ္းျဖင့္သာ ေငြေခ်မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္ေန႕မွာစ၍ အီရန္သည္ ေရနံ (ကုန္ၾကမ္း) ကို ေရာင္းရာတြင္ ေဒၚလာ အသုံးျပဳမႈကို လုံး၀ရပ္ဆိုင္းခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။
OPEC သည္ ကမၻာ့ေရနံထုတ္လုပ္မႈ၏ ၄၀ % ကိုသာ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရာ က်န္ OPEC မဟုတ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ အီရန္နည္းအတိုင္း ေဒၚလာက်ဆင္းမႈကို ကာႏိုင္မည္လား ဟူ၍ ေမးစရာ ျဖစ္လာပါသည္။ အီရတ္သည္ အေမရိကန္၏ က်ဴးေက်ာ္မႈကို မခံရခ်ိန္ကပင္ အီရန္ကဲ့သို႕ က်င့္သုံးခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ တျခား ေရနံထုတ္လုပ္ေသာႏိုင္ငံမ်ားသည္ ေရနံေရာင္းရာတြင္ ေဒၚလာက်ဆင္းမႈဒဏ္ကို ခံစား ေနရသည့္အတြက္ အီရန္၏ နည္းအတိုင္း ေဒၚလာ အသုံျပဳမႈကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါသည္။ ႐ု႐ွားသည္ ေဒၚလာ အသုံျပဳမႈကို ေလ်ာ့ခ်မႈသည္ စဥ္းစားစရာ နည္းလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်ိန္တို ကာလအတြင္း၌ တိက် ႐ွင္းလင္းေသာ အက်ိဳးရလဒ္ ပုံမေပၚေသာ္လည္း ေဒၚလာသည္ တျခားေသာ မည့္သည့္ေငြေၾကးယူနစ္ႏွင့္မဆို လြယ္ကူစြာ ေျပာင္းလဲႏိုင္သည္ ျဖစ္ရာ ျပန္ရခ်က္မ်ားေသာ ရင္းႏွီးျမႇပ္မႈမ်ားတြင္ ေဒၚလာကို အသုံးျပဳသင့္ေၾကာင္း သုံးသပ္ခဲ့သည္။
ေရနံလႊမ္းမိုးမႈ
PFC Energy ၏ ေစ်းကြက္ေလ႕လာေရးဌာနမွ မန္ေနဂ်ာ David E KirsJc က ေရနံထုတ္လုပ္သူမ်ား အေနျဖင့္ ၄င္းေရနံေရာင္း၀ယ္မႈအတြက္ မည္သည့္ေငြေၾကးယူနစ္ကို မဆို ေ႐ြးခ်ယ္ႏိုင္ ေသာ္လည္း ကမၻာ့ ေရနံေစ်းကြက္တြင္ ေဒၚလာသည္ လႊမ္းမိုးႏိုင္ဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေဒၚလာျဖင့္ အသားက်စြာ ေရာင္း၀ယ္မႈျပဳေနေသာ ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္မႈမ်ားတြင္ ေဒၚလာအစား ယူ႐ို သို႕မဟုတ္ တျခား ေငြေၾကးယူနစ္မ်ားကို အသုံးျပဳမည္ ဆိုလွ်င္ အမွန္တကယ္ ေပါက္ေသာ ေရနံေစ်းႏႈန္းတြက္ခ်က္ရာတြင္ ကိုက္ညီမည့္ ေငြေၾကးလဲလွယ္မႈ ၫႊန္းကိန္းမ်ား ျပန္လည္ ခ်မွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ ေငြေခ်မႈစနစ္ ပုံစံေျပာင္းမႈသည္ ေန႕ခ်င္းညခ်င္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ ကိစၥမဟုတ္ေပ။ ကမၻာ့ေရနံ ေစ်းကြက္တြင္ ေဒၚလာလႊမ္းေနသည္ ဆိုသည္မွာလည္း ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင္႕ Brent ကဲ့သို႕ ေရနံ ျပန္လည္သန္႔စင္သည့္ လုပ္ငန္း မ်ားသည္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ ေစ်းႏႈန္းသတ္မွတ္ရာတြင္ ေဒၚလာယူနစ္ကို အသုံးျပဳ႐ုံသာမက ေရာင္း၀ယ္မႈ၌ ေငြလႊဲေျပာင္းရာတြင္ ဘဏ္ကဲ့သို႔ေသာ ဘ႑ာေရးအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားသည္ ေဒၚလာကိုသာ လက္ခံဆဲ ျဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ အသားက်ေနၿပီ ျဖစ္ေသာ စနစ္တစ္ခုကို ေျပာင္းလဲပစ္ရာတြင္ မူလဇစ္ျမစ္ကပါ ျပင္ဆင္ရာမည္ျဖစ္၍ လြယ္ကူစြာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေသာ ကေလးကစားနည္းမဟုတ္ေပ။West Texas Intermediate သည္ အေမရိကန္ ေစ်းကြက္တြင္ ေရာင္း၀ယ္သည္။ Brent သည္ လန္ဒန္ေစ်းကြက္တြင္ က်င္လည္သည္။ Platts သည္ အေ႐ွ႕အလယ္ပိုင္း႐ွိ ဒူးဘမ္းႏွင့္ အိုမန္၏ ေရနံကုန္ၾကမ္းကို အပိုင္သိမ္းသည္။ ၄င္းတို႔သည္ မည္သည့္ ေစ်းကြက္တြင္ မည္သို႕ပင္ ေဆာင္႐ြက္ရာ ေစကာမူ ေစ်းႏႈန္းမ်ား သတ္မွတ္ရာတြင္ ေဒၚလာျဖင့္သာ သတ္မွတ္သည္ ကို ေတြ႕ရပါသည္။
ေနာက္ေမးခြန္းတစ္ခု ေပၚလာျပန္သည္။ ေရနံေစ်းႏႈန္းမ်ားသတ္မွတ္ရာတြင္ ေဒၚလာႏွင့္ သတ္မွတ္ျခင္းကို ဘယ္လို တားဆီးၾကမလဲ ဆိုတာပင္ ျဖစ္သည္။ ေရနံေစ်းႏႈန္းကို ေဒၚလာႏွင့္ သတ္မွတ္ျခင္း (peg) သည္ တရား၀င္ သေဘာတူညီမႈအရ မဟုတ္ေသာ္လည္း လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ လက္ေတြ႔၌ က်င့္သုံးေနခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ေရနံေရာင္း၀ယ္မႈမွစ၍ ေဒၚလာကို အသုံးျပဳလာသည္ျဖစ္ရာ ေဒၚလာကြင္းဆက္မွာ ခိုင္ခိုင္မာမာ ခ်ိတ္မိေနၿပီျဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ အီရန္သားမ်ား ေန႕ေန႕ညည စဥ္းစားေနေသာ ေရနံေစ်းႏႈန္း ေဒၚလာမွ ယူ႐ို ေျပာင္းေရးကိစၥမွာ ၀ုန္းဒိုင္းက်ဲ လုပ္ေဆာင္ရမည့္အေရး မဟုတ္ဘဲ အခ်ိန္ အေတာ္ၾကာယူ၍ အားသြန္ခြန္စိုက္ ႀကိဳးပမ္းမွ ေတာ္႐ုံက်မည္ ျဖစ္သည္။
အီရန္သည္ ၄င္းႏိုင္ငံတြင္ ေရနံေရာင္း၀ယ္ေရးဌာန ( စင္တာ ) ကို ဖြင့္လွစ္ရန္ စီစဥ္ေနသည္။ ၄င္းစီမံကိန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၿပီးလွ်င္ ေရနံေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ ယူ႐ိုကဲ့သို႕ ေဒၚလာမဟုတ္ေသာ ေငြေၾကးျဖင့္ ေရာင္း၀ယ္လာမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုအခါ အေမရိကန္ဘဏ္သည္ အီရန္ဘဏ္မ်ားႏွင့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ေဆာင္႐ြက္ရာတြင္သည္ ယခင္က ကန္ေဒၚလာကို လက္ခံ၍ ၄င္းတို႕ေငြေၾကး သို႕ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ရာမွ ယခုအတိုင္း ဆိုလွ်င္ ကန္ေဒၚလာမွ ယူ႐ိုအျဖစ္ ေျပာင္း၍ လႊဲေပးရာမွာ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ အေမရိကန္ ေငြေၾကးယူနစ္ ကို မသုံးေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ အေမရိကန္ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ ၾကားခံေငြေၾကးယူနစ္တစ္ခုကို အသုံးျပဳရမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေငြေၾကးေဆာင္႐ြက္ခ်က္ ပုံစံမ်ားလည္း လုံး၀ေျပာင္းလဲရမည္ ျဖစ္သည္။
ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ားတြင္ ေငြေၾကးယူနစ္ေျပာင္းလဲသုံးမႈမွာ မည္မွ်ပင္ ခက္ခဲပါေစ ေဒၚလာက်ဆင္းမႈကို ကာခ်င္ေသာဆႏၵမွာ တီဟီရန္ တစ္ဦးတည္းတြင္ ျဖစ္ေပၚသည္မဟုတ္ဘဲ ႐ု႐ွားသမၼတ ပူတင္သည္ ႐ု႐ွား စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းတြင္ ေရနံ၊ ဓါတ္ေငြ႕ႏွင့္ တခ်ိဳ႕ေသာ ကုန္စည္မ်ားကို ေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ ႐ူဘီကိုသုံးရန္ စိတ္၀င္စားခဲ့သည္။ ထိုျပင္ ႐ု႐ွားပါလီမန္အဖြဲ႕သည္ ေရနံေရာင္း၀ယ္မႈတြင္ ယူ႐ိုကို သုံးရန္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသည္။ အေမရိကန္ကို ၾကည့္မရသူမ်ားထဲတြင္ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံသည္ လက္တင္အေမရိကန္ႏိုင္ငံ (၁၂) ႏိုင္ငံႏွင့္ က်ဴးဘားႏိုင္ငံတို႕ႏွင့္ ကုန္သြယ္ရာတြင္ ေဒၚလာကို အသုံးမျပဳ ေတာ့သည့္အျပင္ ေရနံေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ တက္ႏိုင္သမွ် ကုန္စည္ခ်င္းဖလွယ္မႈစနစ္ ( Barter) ကို သုံးမည္ျဖစ္သည္။ သမၼတ ခ်ားဗတ္စ္ က ႏိုင္ငံပုိင္ေရနံကုမၸဏီမ်ားအား ေဒၚလာျဖင့္ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈမွ ယူ႐ို သို႔မဟုတ္ တျခားေငြေၾကးယူနစ္သို႕ေျပာင္းရန္ ၫႊန္ၾကားခဲ့သည္။ ကန္ေဒၚလာ၏ သိကၡာပုဒ္ က်ဆင္းေတာ့မည့္ အေျခအေနသို႕ ဆိုက္ေရာက္ေနၿပီေလာ။
ေဒၚလာမွီခိုမႈ ပ်က္ယြင္းျခင္း
ေရနံ အမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္ေသာ ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံသည္ ေဒၚလာတန္ဖိုး က်ဆင္းမႈႏွင့္ ေရနံေစ်းႏႈန္းယူနစ္ ေျပာင္းလဲမႈတြင္ ၄င္းႏိုင္ငံအတြက္ ျဖစ္လာမည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားႏွင့္ အက်ိဳးတရားမ်ားအတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္ေနသည္။ ေဒၚလာက်ဆင္းမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ားအတြက္ ရင္မေအးႏိုင္ေပ။ ၄င္းတြင္ oil reserves $ ၂၀ယ၀၀၀ ဘီလီယံတြင္ ကန္ေဒၚလာျဖင့္ reserves $ ၈၀၀ ဘီလီယံ ေလာက္႐ွိရာ ေဒၚလာတန္ဖိုး က်ဆင္းမႈႏွင့္ ေရနံေစ်းႏႈန္းယူနစ္ ေျပာင္းလဲမႈသည္ ၄င္းအတြက္ အႀကီးစား ဘ႑ာေငြ ဆုံး႐ႈံးမႈႀကီး ျဖစ္သည္။
သိုေသာ္လည္း ပါ႐ွန္ပင္လယ္ေကြ႕ ႏိုင္ငံမ်ား အတြက္ ကံေကာင္းခ်က္ သို႕မဟုတ္ အားသာခ်က္တစ္ခုမွာ ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယ၊ စကၤာပူစေသာ အာ႐ွေစ်းကြက္ကို ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ရာ အေမရိကန္သည္ ၄င္းတို႕အတြက္ အဓိကေရနံ တင္သြင္းေသာ ႏိုင္ငံမဟုတ္ေပ။ ထုိေၾကာင္း သူသည္လည္း ေဒၚလာမဟုတ္ေသာ တျခားေငြေၾကးျဖင့္ ေတာင္းခံ ႏိုင္မည္လား။
ေဒၚလာေစ်းက်မႈႏွင့္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာမူ၀ါဒမ်ား က်ယ္ျပန္႕လာမႈသည္ ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ (ကူ၀ိတ္မွလြဲ၍) ျပႆနာလားဆိုတာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာသည္။ ဗဟိုဘဏ္တြင္ reserve ထားေသာအခါ ကန္ေဒၚလာကို လက္ခံမွာလား ၊ ယူ႐ိုကို လက္ခံမွာလားဆိုတာပင္ျဖစ္သည္။ ကန္ေဒၚလာသုံးေနရမွ ယူ႐ိုကို ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းသံုးလွ်င္ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ရႏိုင္ပါသည္။ ၄င္းတို႔တြင္ ကန္ေဒၚလာျဖင့္ထား႐ွိေသာ reserve ပမာဏမွာ အေတာ္မ်ားေသာေၾကာင့္ ေဒၚလာ peg ကို ေျပာင္းလွ်င္ ၄င္း၏အေနအထား ပ်က္ယြင္းႏိုင္ဖြယ္႐ွိသည္။ ေဒၚလာမဟုတ္ေသာေငြေၾကးႏွင့္ pegလုပ္မည့္ အက်ိဳးရလဒ္သည္ ရ႐ွိလာမည့္ဆုံး႐ႈံးမႈကို ကာမိမွာ မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ပါ႐ွန္ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ကန္ေဒၚလာျဖင့္သာ ဆက္လက္ peg လုပ္မည္ျဖစ္သည္။ ကူ၀ိတ္တြင္ ၇၀ % သာ ေဒၚလာ पैग႐ွိၿပီး ၃၀% သည္ ယူ႐ို၊ ယမ္းႏွင့္ စတာလင္ေပါင္ တို႕ျဖင့္ peg လုပ္ထားသည္။
ေဒၚလာမဟုတ္ရင္ ျပယုဂ္ကဘာလဲ ၊
ေရနံထုတ္သူေတြက ေဒၚလာပဲ သုံးသုံး၊ ယူ႐ိုပဲသုံးသုံး တကယ္တမ္းအဓိကက်တာက Hard Currency ေတြနဲ႕peg မလုပ္ရင္ ဘယ္ျပယုဂ္ ( ေငြေၾကးယူနစ္ ) အသစ္ကို သုံးႏိုင္ၿပီလား ဆိုတာပင္ ျဖစ္သည္။ ကန္ေဒၚလာ၏ မ်က္ႏွာပန္း က်ဆင္းလာပါသည္။ မွန္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ အေရာင္းအ၀ယ္ ျပဳလုပ္ရာတြင္ ၀ယ္သူေရာ၊ ေရာင္းသူပါ လက္ခံႏိုင္မည့္ ေငြေၾကးမ်ိဳး ျဖစ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္လုံးအတြက္ ေငြုျဖစ္လြယ္မႈ လြယ္မွသာ mutual benefit ရ႐ွိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
Peg ပုံစံ ေျပာင္းလဲမည္ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၄င္း၏ reserve အေနအထားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမည္။ အီရန္ထက္ ကူ၀ီတ္၏ peg ပုံစံသည္ ခံႏိုင္ရည္႐ွိေသာ ဒီဇိုင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ သူသည္ ကန္ေဒၚလာႏွင့္သာမက ယူ႐ို၊ ေပါင္စတာလင္၊ ဂ်ပန္ယမ္းျဖင့္လည္း peg လုပ္ထားရာ ၄င္း၏ ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ပုံစံမ်ား ေျပာင္းလဲသြား႐ုံသာမက၊ စီပြားေရး အေဆာက္အအုံ ခိုင္မာလာသည္။ ထိုေၾကာင့္ ကန္ေဒၚလာ၏ တန္ဖိုး ထိုးက်လာရာ ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ၄င္းတို႕၏ reserve မ်ားကို ေငြေၾကးယူနစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ျဖန္႕က်က္ ထားလိုသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ကန္ေဒၚလာ အမ်ားဆုံး ကိုင္ေဆာင္ထားေသာ တ႐ုတ္သည္ပင္လွ်င္ သူ၏ Foreign Exchange reserve $ 1।43 trillion ကို ခိုင္မာေသာ ေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ ေျပာင္းထားလိုသည္။ ထိုသိုဆိုလွ်င္ ကန္ေဒၚလာသည္ ဆက္လက္ ေစ်းထိုးက်ေနဦးမည္ဆိုလွ်င္ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္႐ုံ သာမက ဗဟိုဘဏ္မ်ားတြင္လည္း အေနအထား ပ်က္ယြင္းႏိုင္ပါသည္။
ကမၻာစီးပြားေရးဘယ္္လိုျဖစ္မယ္ . . . . .
ေရနံေစ်းကို ကန္ေဒၚလာႏွင့္ Peg မလုပ္ေတာ့ရင္ ကမၻာ႔စီးပြားေရးတြင္ ထိခိိုက္မႈ ႐ွိႏိုင္သလားဆိုတာ ကမၻာ တစ္၀န္းလုံး ပူပန္ေနၾကသည္။
ႏိုင္ငံမ်ား အားလုံးသည္ ကန္ေဒၚလာအစား ယူ႐ိုကို Peg လုပ္လာမည္ ဆိုလွ်င္ ယူ႐ိုေစ်း ေျမာက္တက္လာမည္ ျဖစ္ၿပီး ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား၏ ပို႕ကုန္မ်ားသည္ ေစ်းႏႈန္း ျမင့္မားလာမႈေၾကာင့္ ၀ယ္လုိအား က်ဆင္းကာ trade deficit ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရဖြယ္႐ွိႏိုင္သည္။ ဂ်ပန္တြင္ ၁၉၈၀ေဒၚလာ အက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ စီးပြားေရး က်ပ္တည္းမႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရာ ၂၀၀၀ခုႏွစ္ေလာက္မွ ၄င္းအခက္အခဲမွ ႐ုန္းထြက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ယမ္းေငြ တန္ဖိုးသည္ ၁၀% တက္လာခဲ့သည္။ ေငြေၾကးတန္ဖိုးက်ဆင္းမႈသည္ ေငြေဖာင္းပြမႈ(inflation)ကို ျဖစ္ေစရာ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ ေငြေၾကးတန္ဖိုး တက္မႈသည္ စီးပြားက်ပ္တည္းမႈ(deflation) ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ရႏိုင္သည္။ တ႐ုတ္အေနျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္လည္း အေမရိကန္ၿပီးလွ်င္ စီးပြားတိုးတက္မႈႏႈန္းမ်ားေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ အျပင္ ဘ႑ာေရးေစ်းကြက္အားသာေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္၏ Balance of parcent တြင္ ပိုေငြျပေနရာ ၄င္းေငြမ်ားကို အေမရိကန္၏ budget deficit တြင္ ျမႇပ္ႏွံထားသည့္အျပင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီး၊ အထူးသျဖင့္ အာ႐ွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖန္႕က်က္ထားသည္။ ကန္ေဒၚလာက်ဆင္းမႈႏွင့္ Peg system ေျပာင္းမည္ ဆိုလွ်င္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ၏ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္လာႏိုင္ၿပီး ကမၻာ့စီးပြားေရးတစ္ခုလုံး လႈပ္ခတ္လာႏိုင္သည္။
အေမရိကန္၏အားနည္းလာေသာစီးပြားေရးသည္ ဥေရာပႏွင့္ ဂ်ပန္၏စီးပြားေရးထက္ သာသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အေမရိကန္သည္ စူပါပါ၀ါကို ရ႐ွိထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ အီရန္အျပင္ ကူ၀ိတ္သို႕မဟုတ္ တျခားေသာ ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံမ်ားပါ ေဒၚလာမဟုတ္ေသာ ေငြေၾကးျဖင့္ ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ား လုံး၀ျပဳလုပ္လာမည္ဆိုလွ်င္ । ကမၻာ႕လုံးဆိုင္ရာ စီးပြားေရး သို႕မဟုတ္ ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္း ခံရဦးမည္လား। ဒီထက္မက စီးပြားေရးေကာင္းလာမည္လား။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ေဒၚလာေစ်း အရမ္းက်လာလွ်င္ ထိုဂယက္သည္ က်န္တိုင္ျပည္မ်ား၏ reserve တန္ဖိုးမ်ားက်ဆင္းကာ ႀကီးမားေသာ ထိခိုက္မႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရမည္ကို စိုးရိမ္ၾကသည္။
ထိုေၾကာင့္ ကမၻာ႕စီးပြားေရးသည္ မေသခ်ာမေရရာ အေျခအေနသို႕ ဖန္းတီးေနရာ ႏိုင္ငံျခား ေငြလဲလွယ္ေရး ေစ်းကြက္တြင္လည္း မတည္ၿငိမ္မႈမ်ား ေပၚလာႏိုင္ပါသည္။ အကယ္၍ အေမရိကန္၏ ဥေရာပသို႔ ေစ်းကြက္ထိုးေဖာက္မႈသည္ ေအာင္ျမင္လာမည္ဆိုလွ်င္ ၊ ကန္ေဒၚလာတန္ဖိုးတက္ရာတက္ေၾကာင္းတခုခု လုပ္ႏိုင္္မည္ဆိုလွ်င္ ယူ႐ိုေစ်းျပန္က်ကာ ကန္ေဒၚလာ နာလန္ထလာၿပီး ေငြေၾကးတန္ဖိုးသည္ သံသရာ တစ္ပတ္ပတ္ေနဦးမည္သာ။
ယခု ေဒၚလာေစ်း က်ဆင္းမႈကို ဆန္းစစ္ေသာ္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်႐ွိမႈသည္ အေမရိကန္၏ trade deficit ၊ budget deficit ႏွင့္ ဘု႐ွ္အစိုးရ၏ အီရတ္စစ္ပြဲ၌ စစ္အသုံးစရိတ္ မ်ားမႈတို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ေရနံေစ်းႏႈန္း ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ ဂယက္႐ိုက္ခဲ့ရသည္ဟု ယူဆကာ ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕အား ေရနံထုတ္လုပ္မႈ တိုးျမင့္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕မွ ေဒၚလာကို တည္ၿငိမ္ေသာ ေငြေၾကးယူနစ္အျဖစ္ လုပ္ေပးႏိုင္မွာလား။ လတ္တေလာတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ {ေရနံကို ေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ ေဒၚလာကို အသုံးမျပဳ} ဟူေသာ အီရန္၏ ေၾကျငာခ်က္သည္ တျခားေသာ ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား အေနႏွင့္ အားနည္းလာၿပီျဖစ္ေသာ အေမရိကန္၏ စီးပြားေရးႏွင့္ က်ဆင္းေနေသာ ေဒၚလာႏွင့္ပဲ ဆက္လက္ ႏွစ္ပါးသြားရမည္လား ဟူ၍ ေစာဒက တက္စရာ ႐ွိလာသည္။ ေဒၚလာတန္ဖိုး က်ဆင္းမႈသည္ ေရနံတင္သြင္းေသာႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ၄င္းတို႔၏ အရံ (reserve) စာရင္း႐ွိ ေဒၚလာမွာ တန္ဖိုးက်ဆင္းမႈႏွင့္ ေရနံတင္သြင္းၿပီး ရ႐ွိေသာ၀င္ေငြမွာလည္း အ႐ႈံးႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ဖြယ္႐ွိသည္။ ထိုေၾကာင့္ အီရန္၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္သည္ တျခားေသာ ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား အတြက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုကို မီးေမာင္းထုိးႏိုင္မည္လား။
ကမၻာေပၚတြင္ စတုတၳ ေရနံအမ်ားဆုံး တင္သြင္းေသာ အီရန္သည္ တျခား OPEC အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံမ်ားအား အေမရိကန္ ေဒၚလာသည္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ မ႐ွိေတာ့သည့္ အတြက္ အေမရိကန္ ေငြစကၠဴကို အသုံးမျပဳေတာ့ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ေရနံထြက္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၿပီးခဲ့ေသာ ႏို၀င္ဘာလတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ OPEC ေရနံ ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀း၌ ေဒၚလာသည္ ေစ်းက်ဆင္းလာရာ ယူ႐ိုေလာက္ စြမ္းေဆာင္ရည္ မ႐ွိေတာ့သျဖင့္ ေရနံထုတ္လုပ္သူတို႔၏ ၀င္ေငြမွာ ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္းခဲ့ရေၾကာင္း၊ ေဆာ္ဒီ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးသည္ ေဒၚလာေစ်း က်ဆင္းမႈသည္ ၄င္းႏိုင္ငံ၏ ေငြေၾကး တန္ဖိုးကိုပါ ထိခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ ေဒၚလာေစ်း က်ဆင္းမႈဂယက္သည္ အေမရိကန္၏ စီးပြားေရးသာမက ၄င္းႏွင့္ ကုန္သြယ္ေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ စိုးရိမ္မႈတရပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ထိုသို႔ ေဒၚလာတန္ဖိုး အားေပ်ာ့လာခ်ိန္တြင္ အီရန္သည္ ၄င္းႏိုင္ငံ ေရနံထုတ္ကုန္ ၈၅% မွာ ေဒၚလာ မဟုတ္ေသာ ေငြေၾကးယူနစ္ျဖင့္ လက္ခံရ႐ွိၿပီး ၀ယ္ယူသူမ်ား ကိုလည္း ယူ႐ို သို႕မဟုတ္ ဂ်ပန္ယမ္းျဖင့္ ေငြေခ်ရန္ ေတာင္းခံခဲ့သည္။ ယခုတြင္ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ဂ်ပန္သို႕ ကုန္ပို႔ရာတြင္ ကန္ေဒၚလာအစား ယမ္းျဖင့္သာ ေငြေခ်မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္ေန႕မွာစ၍ အီရန္သည္ ေရနံ (ကုန္ၾကမ္း) ကို ေရာင္းရာတြင္ ေဒၚလာ အသုံးျပဳမႈကို လုံး၀ရပ္ဆိုင္းခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။
OPEC သည္ ကမၻာ့ေရနံထုတ္လုပ္မႈ၏ ၄၀ % ကိုသာ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရာ က်န္ OPEC မဟုတ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ အီရန္နည္းအတိုင္း ေဒၚလာက်ဆင္းမႈကို ကာႏိုင္မည္လား ဟူ၍ ေမးစရာ ျဖစ္လာပါသည္။ အီရတ္သည္ အေမရိကန္၏ က်ဴးေက်ာ္မႈကို မခံရခ်ိန္ကပင္ အီရန္ကဲ့သို႕ က်င့္သုံးခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ တျခား ေရနံထုတ္လုပ္ေသာႏိုင္ငံမ်ားသည္ ေရနံေရာင္းရာတြင္ ေဒၚလာက်ဆင္းမႈဒဏ္ကို ခံစား ေနရသည့္အတြက္ အီရန္၏ နည္းအတိုင္း ေဒၚလာ အသုံျပဳမႈကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါသည္။ ႐ု႐ွားသည္ ေဒၚလာ အသုံျပဳမႈကို ေလ်ာ့ခ်မႈသည္ စဥ္းစားစရာ နည္းလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်ိန္တို ကာလအတြင္း၌ တိက် ႐ွင္းလင္းေသာ အက်ိဳးရလဒ္ ပုံမေပၚေသာ္လည္း ေဒၚလာသည္ တျခားေသာ မည့္သည့္ေငြေၾကးယူနစ္ႏွင့္မဆို လြယ္ကူစြာ ေျပာင္းလဲႏိုင္သည္ ျဖစ္ရာ ျပန္ရခ်က္မ်ားေသာ ရင္းႏွီးျမႇပ္မႈမ်ားတြင္ ေဒၚလာကို အသုံးျပဳသင့္ေၾကာင္း သုံးသပ္ခဲ့သည္။
ေရနံလႊမ္းမိုးမႈ
PFC Energy ၏ ေစ်းကြက္ေလ႕လာေရးဌာနမွ မန္ေနဂ်ာ David E KirsJc က ေရနံထုတ္လုပ္သူမ်ား အေနျဖင့္ ၄င္းေရနံေရာင္း၀ယ္မႈအတြက္ မည္သည့္ေငြေၾကးယူနစ္ကို မဆို ေ႐ြးခ်ယ္ႏိုင္ ေသာ္လည္း ကမၻာ့ ေရနံေစ်းကြက္တြင္ ေဒၚလာသည္ လႊမ္းမိုးႏိုင္ဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေဒၚလာျဖင့္ အသားက်စြာ ေရာင္း၀ယ္မႈျပဳေနေသာ ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္မႈမ်ားတြင္ ေဒၚလာအစား ယူ႐ို သို႕မဟုတ္ တျခား ေငြေၾကးယူနစ္မ်ားကို အသုံးျပဳမည္ ဆိုလွ်င္ အမွန္တကယ္ ေပါက္ေသာ ေရနံေစ်းႏႈန္းတြက္ခ်က္ရာတြင္ ကိုက္ညီမည့္ ေငြေၾကးလဲလွယ္မႈ ၫႊန္းကိန္းမ်ား ျပန္လည္ ခ်မွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ ေငြေခ်မႈစနစ္ ပုံစံေျပာင္းမႈသည္ ေန႕ခ်င္းညခ်င္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ ကိစၥမဟုတ္ေပ။ ကမၻာ့ေရနံ ေစ်းကြက္တြင္ ေဒၚလာလႊမ္းေနသည္ ဆိုသည္မွာလည္း ေရနံထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင္႕ Brent ကဲ့သို႕ ေရနံ ျပန္လည္သန္႔စင္သည့္ လုပ္ငန္း မ်ားသည္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ ေစ်းႏႈန္းသတ္မွတ္ရာတြင္ ေဒၚလာယူနစ္ကို အသုံးျပဳ႐ုံသာမက ေရာင္း၀ယ္မႈ၌ ေငြလႊဲေျပာင္းရာတြင္ ဘဏ္ကဲ့သို႔ေသာ ဘ႑ာေရးအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားသည္ ေဒၚလာကိုသာ လက္ခံဆဲ ျဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ အသားက်ေနၿပီ ျဖစ္ေသာ စနစ္တစ္ခုကို ေျပာင္းလဲပစ္ရာတြင္ မူလဇစ္ျမစ္ကပါ ျပင္ဆင္ရာမည္ျဖစ္၍ လြယ္ကူစြာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေသာ ကေလးကစားနည္းမဟုတ္ေပ။
ေနာက္ေမးခြန္းတစ္ခု ေပၚလာျပန္သည္။ ေရနံေစ်းႏႈန္းမ်ားသတ္မွတ္ရာတြင္ ေဒၚလာႏွင့္ သတ္မွတ္ျခင္းကို ဘယ္လို တားဆီးၾကမလဲ ဆိုတာပင္ ျဖစ္သည္။ ေရနံေစ်းႏႈန္းကို ေဒၚလာႏွင့္ သတ္မွတ္ျခင္း (peg) သည္ တရား၀င္ သေဘာတူညီမႈအရ မဟုတ္ေသာ္လည္း လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ လက္ေတြ႔၌ က်င့္သုံးေနခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ေရနံေရာင္း၀ယ္မႈမွစ၍ ေဒၚလာကို အသုံးျပဳလာသည္ျဖစ္ရာ ေဒၚလာကြင္းဆက္မွာ ခိုင္ခိုင္မာမာ ခ်ိတ္မိေနၿပီျဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ အီရန္သားမ်ား ေန႕ေန႕ညည စဥ္းစားေနေသာ ေရနံေစ်းႏႈန္း ေဒၚလာမွ ယူ႐ို ေျပာင္းေရးကိစၥမွာ ၀ုန္းဒိုင္းက်ဲ လုပ္ေဆာင္ရမည့္အေရး မဟုတ္ဘဲ အခ်ိန္ အေတာ္ၾကာယူ၍ အားသြန္ခြန္စိုက္ ႀကိဳးပမ္းမွ ေတာ္႐ုံက်မည္ ျဖစ္သည္။
အီရန္သည္ ၄င္းႏိုင္ငံတြင္ ေရနံေရာင္း၀ယ္ေရးဌာန ( စင္တာ ) ကို ဖြင့္လွစ္ရန္ စီစဥ္ေနသည္။ ၄င္းစီမံကိန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၿပီးလွ်င္ ေရနံေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ ယူ႐ိုကဲ့သို႕ ေဒၚလာမဟုတ္ေသာ ေငြေၾကးျဖင့္ ေရာင္း၀ယ္လာမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုအခါ အေမရိကန္ဘဏ္သည္ အီရန္ဘဏ္မ်ားႏွင့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ေဆာင္႐ြက္ရာတြင္သည္ ယခင္က ကန္ေဒၚလာကို လက္ခံ၍ ၄င္းတို႕ေငြေၾကး သို႕ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ရာမွ ယခုအတိုင္း ဆိုလွ်င္ ကန္ေဒၚလာမွ ယူ႐ိုအျဖစ္ ေျပာင္း၍ လႊဲေပးရာမွာ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ အေမရိကန္ ေငြေၾကးယူနစ္ ကို မသုံးေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ အေမရိကန္ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ ၾကားခံေငြေၾကးယူနစ္တစ္ခုကို အသုံးျပဳရမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေငြေၾကးေဆာင္႐ြက္ခ်က္ ပုံစံမ်ားလည္း လုံး၀ေျပာင္းလဲရမည္ ျဖစ္သည္။
ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ားတြင္ ေငြေၾကးယူနစ္ေျပာင္းလဲသုံးမႈမွာ မည္မွ်ပင္ ခက္ခဲပါေစ ေဒၚလာက်ဆင္းမႈကို ကာခ်င္ေသာဆႏၵမွာ တီဟီရန္ တစ္ဦးတည္းတြင္ ျဖစ္ေပၚသည္မဟုတ္ဘဲ ႐ု႐ွားသမၼတ ပူတင္သည္ ႐ု႐ွား စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းတြင္ ေရနံ၊ ဓါတ္ေငြ႕ႏွင့္ တခ်ိဳ႕ေသာ ကုန္စည္မ်ားကို ေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ ႐ူဘီကိုသုံးရန္ စိတ္၀င္စားခဲ့သည္။ ထိုျပင္ ႐ု႐ွားပါလီမန္အဖြဲ႕သည္ ေရနံေရာင္း၀ယ္မႈတြင္ ယူ႐ိုကို သုံးရန္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသည္။ အေမရိကန္ကို ၾကည့္မရသူမ်ားထဲတြင္ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံသည္ လက္တင္အေမရိကန္ႏိုင္ငံ (၁၂) ႏိုင္ငံႏွင့္ က်ဴးဘားႏိုင္ငံတို႕ႏွင့္ ကုန္သြယ္ရာတြင္ ေဒၚလာကို အသုံးမျပဳ ေတာ့သည့္အျပင္ ေရနံေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ တက္ႏိုင္သမွ် ကုန္စည္ခ်င္းဖလွယ္မႈစနစ္ ( Barter) ကို သုံးမည္ျဖစ္သည္။ သမၼတ ခ်ားဗတ္စ္ က ႏိုင္ငံပုိင္ေရနံကုမၸဏီမ်ားအား ေဒၚလာျဖင့္ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈမွ ယူ႐ို သို႔မဟုတ္ တျခားေငြေၾကးယူနစ္သို႕ေျပာင္းရန္ ၫႊန္ၾကားခဲ့သည္။ ကန္ေဒၚလာ၏ သိကၡာပုဒ္ က်ဆင္းေတာ့မည့္ အေျခအေနသို႕ ဆိုက္ေရာက္ေနၿပီေလာ။
ေဒၚလာမွီခိုမႈ ပ်က္ယြင္းျခင္း
ေရနံ အမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္ေသာ ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံသည္ ေဒၚလာတန္ဖိုး က်ဆင္းမႈႏွင့္ ေရနံေစ်းႏႈန္းယူနစ္ ေျပာင္းလဲမႈတြင္ ၄င္းႏိုင္ငံအတြက္ ျဖစ္လာမည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားႏွင့္ အက်ိဳးတရားမ်ားအတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္ေနသည္။ ေဒၚလာက်ဆင္းမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ားအတြက္ ရင္မေအးႏိုင္ေပ။ ၄င္းတြင္ oil reserves $ ၂၀ယ၀၀၀ ဘီလီယံတြင္ ကန္ေဒၚလာျဖင့္ reserves $ ၈၀၀ ဘီလီယံ ေလာက္႐ွိရာ ေဒၚလာတန္ဖိုး က်ဆင္းမႈႏွင့္ ေရနံေစ်းႏႈန္းယူနစ္ ေျပာင္းလဲမႈသည္ ၄င္းအတြက္ အႀကီးစား ဘ႑ာေငြ ဆုံး႐ႈံးမႈႀကီး ျဖစ္သည္။
သိုေသာ္လည္း ပါ႐ွန္ပင္လယ္ေကြ႕ ႏိုင္ငံမ်ား အတြက္ ကံေကာင္းခ်က္ သို႕မဟုတ္ အားသာခ်က္တစ္ခုမွာ ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယ၊ စကၤာပူစေသာ အာ႐ွေစ်းကြက္ကို ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ရာ အေမရိကန္သည္ ၄င္းတို႕အတြက္ အဓိကေရနံ တင္သြင္းေသာ ႏိုင္ငံမဟုတ္ေပ။ ထုိေၾကာင္း သူသည္လည္း ေဒၚလာမဟုတ္ေသာ တျခားေငြေၾကးျဖင့္ ေတာင္းခံ ႏိုင္မည္လား။
ေဒၚလာေစ်းက်မႈႏွင့္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာမူ၀ါဒမ်ား က်ယ္ျပန္႕လာမႈသည္ ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ (ကူ၀ိတ္မွလြဲ၍) ျပႆနာလားဆိုတာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာသည္။ ဗဟိုဘဏ္တြင္ reserve ထားေသာအခါ ကန္ေဒၚလာကို လက္ခံမွာလား ၊ ယူ႐ိုကို လက္ခံမွာလားဆိုတာပင္ျဖစ္သည္။ ကန္ေဒၚလာသုံးေနရမွ ယူ႐ိုကို ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းသံုးလွ်င္ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ရႏိုင္ပါသည္။ ၄င္းတို႔တြင္ ကန္ေဒၚလာျဖင့္ထား႐ွိေသာ reserve ပမာဏမွာ အေတာ္မ်ားေသာေၾကာင့္ ေဒၚလာ peg ကို ေျပာင္းလွ်င္ ၄င္း၏အေနအထား ပ်က္ယြင္းႏိုင္ဖြယ္႐ွိသည္။ ေဒၚလာမဟုတ္ေသာေငြေၾကးႏွင့္ pegလုပ္မည့္ အက်ိဳးရလဒ္သည္ ရ႐ွိလာမည့္ဆုံး႐ႈံးမႈကို ကာမိမွာ မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ပါ႐ွန္ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ကန္ေဒၚလာျဖင့္သာ ဆက္လက္ peg လုပ္မည္ျဖစ္သည္။ ကူ၀ိတ္တြင္ ၇၀ % သာ ေဒၚလာ पैग႐ွိၿပီး ၃၀% သည္ ယူ႐ို၊ ယမ္းႏွင့္ စတာလင္ေပါင္ တို႕ျဖင့္ peg လုပ္ထားသည္။
ေဒၚလာမဟုတ္ရင္ ျပယုဂ္ကဘာလဲ ၊
ေရနံထုတ္သူေတြက ေဒၚလာပဲ သုံးသုံး၊ ယူ႐ိုပဲသုံးသုံး တကယ္တမ္းအဓိကက်တာက Hard Currency ေတြနဲ႕peg မလုပ္ရင္ ဘယ္ျပယုဂ္ ( ေငြေၾကးယူနစ္ ) အသစ္ကို သုံးႏိုင္ၿပီလား ဆိုတာပင္ ျဖစ္သည္။ ကန္ေဒၚလာ၏ မ်က္ႏွာပန္း က်ဆင္းလာပါသည္။ မွန္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ အေရာင္းအ၀ယ္ ျပဳလုပ္ရာတြင္ ၀ယ္သူေရာ၊ ေရာင္းသူပါ လက္ခံႏိုင္မည့္ ေငြေၾကးမ်ိဳး ျဖစ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္လုံးအတြက္ ေငြုျဖစ္လြယ္မႈ လြယ္မွသာ mutual benefit ရ႐ွိႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
Peg ပုံစံ ေျပာင္းလဲမည္ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၄င္း၏ reserve အေနအထားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမည္။ အီရန္ထက္ ကူ၀ီတ္၏ peg ပုံစံသည္ ခံႏိုင္ရည္႐ွိေသာ ဒီဇိုင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ သူသည္ ကန္ေဒၚလာႏွင့္သာမက ယူ႐ို၊ ေပါင္စတာလင္၊ ဂ်ပန္ယမ္းျဖင့္လည္း peg လုပ္ထားရာ ၄င္း၏ ကုန္သြယ္ေရးတြင္ ပုံစံမ်ား ေျပာင္းလဲသြား႐ုံသာမက၊ စီပြားေရး အေဆာက္အအုံ ခိုင္မာလာသည္။ ထိုေၾကာင့္ ကန္ေဒၚလာ၏ တန္ဖိုး ထိုးက်လာရာ ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ၄င္းတို႕၏ reserve မ်ားကို ေငြေၾကးယူနစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ျဖန္႕က်က္ ထားလိုသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ကန္ေဒၚလာ အမ်ားဆုံး ကိုင္ေဆာင္ထားေသာ တ႐ုတ္သည္ပင္လွ်င္ သူ၏ Foreign Exchange reserve $ 1।43 trillion ကို ခိုင္မာေသာ ေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ ေျပာင္းထားလိုသည္။ ထိုသိုဆိုလွ်င္ ကန္ေဒၚလာသည္ ဆက္လက္ ေစ်းထိုးက်ေနဦးမည္ဆိုလွ်င္ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္႐ုံ သာမက ဗဟိုဘဏ္မ်ားတြင္လည္း အေနအထား ပ်က္ယြင္းႏိုင္ပါသည္။
ကမၻာစီးပြားေရးဘယ္္လိုျဖစ္မယ္ . . . . .
ေရနံေစ်းကို ကန္ေဒၚလာႏွင့္ Peg မလုပ္ေတာ့ရင္ ကမၻာ႔စီးပြားေရးတြင္ ထိခိိုက္မႈ ႐ွိႏိုင္သလားဆိုတာ ကမၻာ တစ္၀န္းလုံး ပူပန္ေနၾကသည္။
ႏိုင္ငံမ်ား အားလုံးသည္ ကန္ေဒၚလာအစား ယူ႐ိုကို Peg လုပ္လာမည္ ဆိုလွ်င္ ယူ႐ိုေစ်း ေျမာက္တက္လာမည္ ျဖစ္ၿပီး ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား၏ ပို႕ကုန္မ်ားသည္ ေစ်းႏႈန္း ျမင့္မားလာမႈေၾကာင့္ ၀ယ္လုိအား က်ဆင္းကာ trade deficit ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရဖြယ္႐ွိႏိုင္သည္။ ဂ်ပန္တြင္ ၁၉၈၀ေဒၚလာ အက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ စီးပြားေရး က်ပ္တည္းမႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရာ ၂၀၀၀ခုႏွစ္ေလာက္မွ ၄င္းအခက္အခဲမွ ႐ုန္းထြက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ယမ္းေငြ တန္ဖိုးသည္ ၁၀% တက္လာခဲ့သည္။ ေငြေၾကးတန္ဖိုးက်ဆင္းမႈသည္ ေငြေဖာင္းပြမႈ(inflation)ကို ျဖစ္ေစရာ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ ေငြေၾကးတန္ဖိုး တက္မႈသည္ စီးပြားက်ပ္တည္းမႈ(deflation) ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ရႏိုင္သည္။ တ႐ုတ္အေနျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္လည္း အေမရိကန္ၿပီးလွ်င္ စီးပြားတိုးတက္မႈႏႈန္းမ်ားေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ အျပင္ ဘ႑ာေရးေစ်းကြက္အားသာေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္၏ Balance of parcent တြင္ ပိုေငြျပေနရာ ၄င္းေငြမ်ားကို အေမရိကန္၏ budget deficit တြင္ ျမႇပ္ႏွံထားသည့္အျပင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီး၊ အထူးသျဖင့္ အာ႐ွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖန္႕က်က္ထားသည္။ ကန္ေဒၚလာက်ဆင္းမႈႏွင့္ Peg system ေျပာင္းမည္ ဆိုလွ်င္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ၏ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္လာႏိုင္ၿပီး ကမၻာ့စီးပြားေရးတစ္ခုလုံး လႈပ္ခတ္လာႏိုင္သည္။
အေမရိကန္၏အားနည္းလာေသာစီးပြားေရးသည္ ဥေရာပႏွင့္ ဂ်ပန္၏စီးပြားေရးထက္ သာသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အေမရိကန္သည္ စူပါပါ၀ါကို ရ႐ွိထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ အီရန္အျပင္ ကူ၀ိတ္သို႕မဟုတ္ တျခားေသာ ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံမ်ားပါ ေဒၚလာမဟုတ္ေသာ ေငြေၾကးျဖင့္ ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ား လုံး၀ျပဳလုပ္လာမည္ဆိုလွ်င္ । ကမၻာ႕လုံးဆိုင္ရာ စီးပြားေရး သို႕မဟုတ္ ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္း ခံရဦးမည္လား। ဒီထက္မက စီးပြားေရးေကာင္းလာမည္လား။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ေဒၚလာေစ်း အရမ္းက်လာလွ်င္ ထိုဂယက္သည္ က်န္တိုင္ျပည္မ်ား၏ reserve တန္ဖိုးမ်ားက်ဆင္းကာ ႀကီးမားေသာ ထိခိုက္မႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရမည္ကို စိုးရိမ္ၾကသည္။
ထိုေၾကာင့္ ကမၻာ႕စီးပြားေရးသည္ မေသခ်ာမေရရာ အေျခအေနသို႕ ဖန္းတီးေနရာ ႏိုင္ငံျခား ေငြလဲလွယ္ေရး ေစ်းကြက္တြင္လည္း မတည္ၿငိမ္မႈမ်ား ေပၚလာႏိုင္ပါသည္။ အကယ္၍ အေမရိကန္၏ ဥေရာပသို႔ ေစ်းကြက္ထိုးေဖာက္မႈသည္ ေအာင္ျမင္လာမည္ဆိုလွ်င္ ၊ ကန္ေဒၚလာတန္ဖိုးတက္ရာတက္ေၾကာင္းတခုခု လုပ္ႏိုင္္မည္ဆိုလွ်င္ ယူ႐ိုေစ်းျပန္က်ကာ ကန္ေဒၚလာ နာလန္ထလာၿပီး ေငြေၾကးတန္ဖိုးသည္ သံသရာ တစ္ပတ္ပတ္ေနဦးမည္သာ။
