Globalization ျဖစ္ေပၚလာမႈေတြေၾကာင့္ ကမၻာၾကီး ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ားစြာ ေျပာင္းလဲခဲ့ရပါၿပီ၊ အေကာင္းေတြေရာ .......အဆိုးေတြေရာေပါ့ ။ နည္းပညာေတြေျပာင္းလဲလာတယ္။ လူေတြရဲ႔ တန္ဖိုးထားမႈေတြ ေျပာင္းလဲလာတယ္။ အဲ့ေတာ့ လူေတြရဲ႕ ဆက္ဆံမႈေတြလည္း အေျပာင္းလဲၾကီး ေျပာင္းလဲလာခဲ့တယ္လို႔ ထင္ျမင္မိပါတယ္။ အနီးဆုံး family တစ္ခုမွာကို သိသိသာသာေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ မိဘနဲ႔ သားသမီးဆက္ဆံေရးကအစ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ပါၿပီ။ မိဘေတြကလည္း သားသမီးကို အရင္လို ပုံစံေတြနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္လို႔မရေတာ့ပါဘူး ၊ ေခတ္အေျခအေနကို သုံးသပ္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ထိန္းကြပ္မႈစတိုင္ေတြလည္း ေျပာင္းရပါတယ္။
လုပ္ငန္းေတြမွာၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း အလုပ္ရွင္ အလုပ္သမား ဆက္ဆံေရးေတြက ေျပာင္းလဲလာပါၿပီ။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ဟာ အလုပ္အကိုင္အတြက္ စိတ္ခ်ရမယ္ဆိုရင္ သူ႔အတြက္ လုံေလာက္ၿပီ ၊ သူလိုခ်င္တာ Job Security (*အလုပ္ျဖဳတ္ထုတ္မႈနညး္မႈ ) ၊ အဲ့ေတာ့ မလုပ္ ၊မရႈပ္၊ မျပဳတ္ပုံစံေလးနဲ႔ပဲ free rider ပုံစံမ်ိဳးျဖစ္လာတယ္။ အရင္တုန္းက labour source ကနည္းတာရယ္ ၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြနည္းတာရယ္။၊ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမရွိတာရယ္ ၊ အရင္တုန္းက ကိုယ့္ေနရာေလး ေလာက္ပဲ ၾကည့္ၿပီးေနေနရတာဆိုေတာ့ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈဆိုတာလည္း သိပ္မရွိခဲ့ဘူး။ အဲ့ေတာ့ လူတစ္ေယာက္က အလုပ္တစ္ခုရၿပီဆိုရင္ စိတ္ခ်ရၿပီေလ။ သူ႔အေနနဲ႔ ဒီမွာပဲ သူသစၥာရွိရွိနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာလုပ္မယ္ ၊ အရာရာတိုင္းကို သာမန္အေနအထားေလာက္ပဲသိထားေလာက္မယ္ (knowing )အဆင့္ေလာက္ပဲရွိမယ္ဆိုရင္ ကုမၼဏီကလည္း သူ႔အလုပ္သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ (ဆိုလိုတာက long term life ) မွာ လစာေတြ တျဖည္းျဖည္းတုိးေပးမယ္။ ရာထူးေတြတဆင့္ဆင့္တက္မယ္၊ အက်ိဳးခံစားခြင့္ေတြရွိလာမယ္၊ စသျဖင့္ သူ႔အတြက္ အပိုင္တြက္ခ်က္မႈေတြၾကီးေတြပါ။ အဲ့ေတာ့ အလုပ္ရွင္ဘက္ကလည္းသူ႔ကို သာမန္ဆုေၾကးေငြေလာက္နဲ႔ပဲ ေပးၿပီးေနလို႔ရပါတယ္။ သူ႔ကိုလည္း သင့္တင့္ေလာက္ပဲ training ေပးထားရင္ လုံေလာက္ပါၿပီ။ အလုပ္ရွင္ကလည္း သူ႔လုပ္ငန္းကို သာမန္ရိုးက်ပုံစံနဲ႔ပဲသြားလို႔ရပါတယ္။ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ သိပ္မရွိေသးတာမို႔ ဒီအတိုင္းေလးပဲ ေအးရာေအးေၾကာင္းစတိုင္ေလးပါပဲ၊ သူ႔လုပ္ငန္းအတြက္ information အသင့္အတင့္ေလာက္ ပဲ ရထားရုံေလးနဲ႔ ရပ္တည္ႏိုင္ပါေသးတယ္။
IT ေခတ္တဲ့ ၊ Globalization စသျဖင့္ ကမၻာၾကီး ရြာျဖစ္သြားၿပီတဲ့။ ဘာကိုေျပာတာလဲ။ ဆိုလိုတာက အစက တိုက္ၾကီး (၇)ခုရွိတယ္လို႔ဆိုတယ္၊ အခုက ရြာအဆင့္ပဲလား၊ boundry line ေတြ တားဆီးခ်က္ေတြ ၊ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ မရွိေတာ့ပဲ တလုံးတစည္းတည္း ျဖစ္သြားတာကို ေျပာတာလား၊ ေတြးစရာပါ။ direct မဟုတ္ပဲ indirect အားျဖင့္ေတာ့ ဒီလိုပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အရင္က ဒီလိုအေျခအေနေလးနဲ႔ ဒီေနရာမွာပဲရပ္တည္နိုင္ရင္ေတာ့ၿပီဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းေတြဟာ တျမိဳ႕တရြာ၊ တရပ္တဌာေနက လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ယွဥ္ျပိဳင္ေနရပါၿပီ၊ မျပိဳင္ခ်င္လို႔လဲမရဘူးေလ။ ကိုယ့္ေနရာကို သူက ယူသြားမွာေပါ့။ လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း ခ်ဲ႕တန္ခ်ဲ႕ ရမယ္။ ဒီေနရာမေကာင္းရင္ ျဖဳတ္တန္ျဖဳတ္ရေတာ့မယ္။ ဒီလုပ္ငန္းမေကာင္းရင္ တျခားလုပ္ငန္းေျပာင္းလုပ္ခ်င္လုပ္ရေတာ့မယ္၊ ဒီေတာ့ အရင္တုန္းက Job Security ရွိပါၿပီး ခံယူေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြလည္း ဘာမွ မေျပာႏိုင္ေတာ့ဘဲ လုပ္ငန္းေလွ်ာ့ခ်တဲ့အခါ ျဖဳတ္ခံရမႈေတြ၊ အလုပ္ရွင္အတြက္ သူ႕႔လုပ္ငန္းအတြက္ ပိုသင့္ေတာ္မယ့္ အလုပ္သမားရမယ္ဆိုရင္ အရင္လူကို ထုတ္ခ်င္ထုတ္မယ္။ဒါမွမဟုတ္ ေနရာေျပာင္းခ်င္ေျပာင္းမယ္။ ကဲ Job Security ေသခ်ာပါေတာ့ဦးမလား။ အခုဆို အလုပ္သမားငွားရင္ projectအလိုက္ပဲငွားေတာ့တယ္ (short term ေပါ့ ) ။ အလုပ္သမားေတြမွာ own position (အတည္တက်အလုပ္အကိုင္) ဆိုတာမရွိေတာ့ဘူး။ သူတို႔အတြက္ အလုပ္အကိုင္ဟာ ဘာျဖစ္လာလဲဆိုေတာ့ Careers no longer progress up a vertical hierachy but move across jobs horizintally. သူတို႔အတြက္ အလုပ္တိုးတက္မႈဆိုတာ ရားထးူအဆင့္ဆင့္တက္မႈက နည္းသြားၿပီး၊ တေနရာၿပီးတေနရာ ေျပာင္းလုပ္ေနရတဲ့ အတြက္ လုပ္ကိုင္စြမး္ရည္ေတာ့ တိုးလာပါတယ္။ အဲ့ေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ Job Security ထက္ Employability
( *အလုပ္လုပ္ေနရမႈ) ကိုပဲ အေလးထားေတာ့တယ္။ သူရဲ႔ေအာင္ျမင္မႈဟာ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မႈေပၚမွာ မူတည္တယ္ဆိုတာ သိလာၿပီေလ။ အဲ့ေတာ့လုပ္ငန္းတိုးတက္ဖို႔အတြက္ Partnerတစ္ေယာက္လို ခံယူၿပီ စြမ္းေဆာင္ေတာ့တာပဲ၊ သူ႔အတြက္က အေၾကာင္းအရာေတြကို knowing ထက္ learning ျဖစ္လာပါတယ္။ အရာရာကို သိတာထက္ တတ္ဖို႔ အသုံးခ်ႏိုင္ဖို႔ သင္ယူခ်င္လာၿပီေလ။ သင္ယူခ်င္တဲ့စိတ္ဟာ search ကိုပါျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းအတြက္ အမ်ားနဲ႔မတူတဲ့ အေတြးအေခၚေတြပါ သယ္လာႏိုင္ပါတယ္ ။ အျမဲတမ္း စိ္န္ေခၚမႈေတြ (challenging )ေတြကို သူၾကိဳဆိုပါတယ္ ။အလုပ္ရွင္ကလည္း အဲ့လို အလုပ္သမားေတြ ေျပာင္းလဲလာသလို သူ႔ရဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပုံစံကို အရင္လိုသြားလို႔မရေတာ့ပါဘူး၊ အလုပ္သမားေတြကို ဒီထက္မကအရည္အေသြးတိုးတက္ေစဖို႔ရာ ခ်ီးေျမွာက္တန္ခ်ီးေျမွာက္ရပါတယ္ ။ အရင္လို ပိုက္ဆံေလး bonus ဆိုၿပီး ထုတ္ေပးလို႔မရေတာ့ပါဘူး။ တျခားခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္စားမႈပုံစံေလးေတြနဲ႔ ဖန္တီးေပးရပါတယ္။ (ကိုရီးယားကားေတြမွာအတုယူစရာေတြပါ ၀န္းထမ္းတစ္ေယာက္က ကုမၼဏီအတြက္ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ေပးခဲ့တယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒါကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ party လုပ္ေပးတယ္။ တျခား၀န္ထမ္းေတြေရွ႕မွာ အားက်ေအာင္ ခ်ီးက်ဳးတယ္။ ) အလုပ္ရွင္ဟာ သူ႔လုပ္ငန္းအတြက္ အျမဲခ်ဲ႔ထြင္ တုိးတက္ဖို႔ရာ အခြင့္အလမ္းကိုအျမဲေခ်ာင္းေနရပါတယ္။ information ကို မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒါမွ အခြင့္အလမ္းဆိုတာ ေတြ႕႔မွာပါ ။ သူ႔လုပ္ငန္းဟာ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈကို ၾကိဳဆိုရမယ္။ ဒါမွ သူ႔လုပ္ငန္းဟာ ရပ္မေနဘဲသြားေနမွာပါ။ အခု ေလာကၾကီးရဲ႕ အေျခအေနေပါင္းမ်ားစြားဟာ alway change ပါ။ အမွီလိုက္ေျပးႏိုင္မွာပါ ။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ က်န္ခဲ့မွာပဲ ၊ အကုန္လုံးက မက်န္ခဲ့ေအာင္အမွီ လိုက္ေျပးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်န္ခဲ့ရင္ေတာ့ ....................။ (ကိုယ္တေယာက္တည္းရွိတဲ့ ေနရာၾကီးမွာ ဆက္ရွင္သန္ဖို႔ဆိုတာ အဓိပၹါယ္ရွိပါဦးမလား . ............... )
လုပ္ငန္းေတြမွာၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း အလုပ္ရွင္ အလုပ္သမား ဆက္ဆံေရးေတြက ေျပာင္းလဲလာပါၿပီ။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ဟာ အလုပ္အကိုင္အတြက္ စိတ္ခ်ရမယ္ဆိုရင္ သူ႔အတြက္ လုံေလာက္ၿပီ ၊ သူလိုခ်င္တာ Job Security (*အလုပ္ျဖဳတ္ထုတ္မႈနညး္မႈ ) ၊ အဲ့ေတာ့ မလုပ္ ၊မရႈပ္၊ မျပဳတ္ပုံစံေလးနဲ႔ပဲ free rider ပုံစံမ်ိဳးျဖစ္လာတယ္။ အရင္တုန္းက labour source ကနည္းတာရယ္ ၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြနည္းတာရယ္။၊ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမရွိတာရယ္ ၊ အရင္တုန္းက ကိုယ့္ေနရာေလး ေလာက္ပဲ ၾကည့္ၿပီးေနေနရတာဆိုေတာ့ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈဆိုတာလည္း သိပ္မရွိခဲ့ဘူး။ အဲ့ေတာ့ လူတစ္ေယာက္က အလုပ္တစ္ခုရၿပီဆိုရင္ စိတ္ခ်ရၿပီေလ။ သူ႔အေနနဲ႔ ဒီမွာပဲ သူသစၥာရွိရွိနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာလုပ္မယ္ ၊ အရာရာတိုင္းကို သာမန္အေနအထားေလာက္ပဲသိထားေလာက္မယ္ (knowing )အဆင့္ေလာက္ပဲရွိမယ္ဆိုရင္ ကုမၼဏီကလည္း သူ႔အလုပ္သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ (ဆိုလိုတာက long term life ) မွာ လစာေတြ တျဖည္းျဖည္းတုိးေပးမယ္။ ရာထူးေတြတဆင့္ဆင့္တက္မယ္၊ အက်ိဳးခံစားခြင့္ေတြရွိလာမယ္၊ စသျဖင့္ သူ႔အတြက္ အပိုင္တြက္ခ်က္မႈေတြၾကီးေတြပါ။ အဲ့ေတာ့ အလုပ္ရွင္ဘက္ကလည္းသူ႔ကို သာမန္ဆုေၾကးေငြေလာက္နဲ႔ပဲ ေပးၿပီးေနလို႔ရပါတယ္။ သူ႔ကိုလည္း သင့္တင့္ေလာက္ပဲ training ေပးထားရင္ လုံေလာက္ပါၿပီ။ အလုပ္ရွင္ကလည္း သူ႔လုပ္ငန္းကို သာမန္ရိုးက်ပုံစံနဲ႔ပဲသြားလို႔ရပါတယ္။ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ သိပ္မရွိေသးတာမို႔ ဒီအတိုင္းေလးပဲ ေအးရာေအးေၾကာင္းစတိုင္ေလးပါပဲ၊ သူ႔လုပ္ငန္းအတြက္ information အသင့္အတင့္ေလာက္ ပဲ ရထားရုံေလးနဲ႔ ရပ္တည္ႏိုင္ပါေသးတယ္။
IT ေခတ္တဲ့ ၊ Globalization စသျဖင့္ ကမၻာၾကီး ရြာျဖစ္သြားၿပီတဲ့။ ဘာကိုေျပာတာလဲ။ ဆိုလိုတာက အစက တိုက္ၾကီး (၇)ခုရွိတယ္လို႔ဆိုတယ္၊ အခုက ရြာအဆင့္ပဲလား၊ boundry line ေတြ တားဆီးခ်က္ေတြ ၊ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ မရွိေတာ့ပဲ တလုံးတစည္းတည္း ျဖစ္သြားတာကို ေျပာတာလား၊ ေတြးစရာပါ။ direct မဟုတ္ပဲ indirect အားျဖင့္ေတာ့ ဒီလိုပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အရင္က ဒီလိုအေျခအေနေလးနဲ႔ ဒီေနရာမွာပဲရပ္တည္နိုင္ရင္ေတာ့ၿပီဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းေတြဟာ တျမိဳ႕တရြာ၊ တရပ္တဌာေနက လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ယွဥ္ျပိဳင္ေနရပါၿပီ၊ မျပိဳင္ခ်င္လို႔လဲမရဘူးေလ။ ကိုယ့္ေနရာကို သူက ယူသြားမွာေပါ့။ လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း ခ်ဲ႕တန္ခ်ဲ႕ ရမယ္။ ဒီေနရာမေကာင္းရင္ ျဖဳတ္တန္ျဖဳတ္ရေတာ့မယ္။ ဒီလုပ္ငန္းမေကာင္းရင္ တျခားလုပ္ငန္းေျပာင္းလုပ္ခ်င္လုပ္ရေတာ့မယ္၊ ဒီေတာ့ အရင္တုန္းက Job Security ရွိပါၿပီး ခံယူေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြလည္း ဘာမွ မေျပာႏိုင္ေတာ့ဘဲ လုပ္ငန္းေလွ်ာ့ခ်တဲ့အခါ ျဖဳတ္ခံရမႈေတြ၊ အလုပ္ရွင္အတြက္ သူ႕႔လုပ္ငန္းအတြက္ ပိုသင့္ေတာ္မယ့္ အလုပ္သမားရမယ္ဆိုရင္ အရင္လူကို ထုတ္ခ်င္ထုတ္မယ္။ဒါမွမဟုတ္ ေနရာေျပာင္းခ်င္ေျပာင္းမယ္။ ကဲ Job Security ေသခ်ာပါေတာ့ဦးမလား။ အခုဆို အလုပ္သမားငွားရင္ projectအလိုက္ပဲငွားေတာ့တယ္ (short term ေပါ့ ) ။ အလုပ္သမားေတြမွာ own position (အတည္တက်အလုပ္အကိုင္) ဆိုတာမရွိေတာ့ဘူး။ သူတို႔အတြက္ အလုပ္အကိုင္ဟာ ဘာျဖစ္လာလဲဆိုေတာ့ Careers no longer progress up a vertical hierachy but move across jobs horizintally. သူတို႔အတြက္ အလုပ္တိုးတက္မႈဆိုတာ ရားထးူအဆင့္ဆင့္တက္မႈက နည္းသြားၿပီး၊ တေနရာၿပီးတေနရာ ေျပာင္းလုပ္ေနရတဲ့ အတြက္ လုပ္ကိုင္စြမး္ရည္ေတာ့ တိုးလာပါတယ္။ အဲ့ေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ Job Security ထက္ Employability
( *အလုပ္လုပ္ေနရမႈ) ကိုပဲ အေလးထားေတာ့တယ္။ သူရဲ႔ေအာင္ျမင္မႈဟာ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မႈေပၚမွာ မူတည္တယ္ဆိုတာ သိလာၿပီေလ။ အဲ့ေတာ့လုပ္ငန္းတိုးတက္ဖို႔အတြက္ Partnerတစ္ေယာက္လို ခံယူၿပီ စြမ္းေဆာင္ေတာ့တာပဲ၊ သူ႔အတြက္က အေၾကာင္းအရာေတြကို knowing ထက္ learning ျဖစ္လာပါတယ္။ အရာရာကို သိတာထက္ တတ္ဖို႔ အသုံးခ်ႏိုင္ဖို႔ သင္ယူခ်င္လာၿပီေလ။ သင္ယူခ်င္တဲ့စိတ္ဟာ search ကိုပါျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းအတြက္ အမ်ားနဲ႔မတူတဲ့ အေတြးအေခၚေတြပါ သယ္လာႏိုင္ပါတယ္ ။ အျမဲတမ္း စိ္န္ေခၚမႈေတြ (challenging )ေတြကို သူၾကိဳဆိုပါတယ္ ။အလုပ္ရွင္ကလည္း အဲ့လို အလုပ္သမားေတြ ေျပာင္းလဲလာသလို သူ႔ရဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပုံစံကို အရင္လိုသြားလို႔မရေတာ့ပါဘူး၊ အလုပ္သမားေတြကို ဒီထက္မကအရည္အေသြးတိုးတက္ေစဖို႔ရာ ခ်ီးေျမွာက္တန္ခ်ီးေျမွာက္ရပါတယ္ ။ အရင္လို ပိုက္ဆံေလး bonus ဆိုၿပီး ထုတ္ေပးလို႔မရေတာ့ပါဘူး။ တျခားခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္စားမႈပုံစံေလးေတြနဲ႔ ဖန္တီးေပးရပါတယ္။ (ကိုရီးယားကားေတြမွာအတုယူစရာေတြပါ ၀န္းထမ္းတစ္ေယာက္က ကုမၼဏီအတြက္ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ေပးခဲ့တယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒါကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ party လုပ္ေပးတယ္။ တျခား၀န္ထမ္းေတြေရွ႕မွာ အားက်ေအာင္ ခ်ီးက်ဳးတယ္။ ) အလုပ္ရွင္ဟာ သူ႔လုပ္ငန္းအတြက္ အျမဲခ်ဲ႔ထြင္ တုိးတက္ဖို႔ရာ အခြင့္အလမ္းကိုအျမဲေခ်ာင္းေနရပါတယ္။ information ကို မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒါမွ အခြင့္အလမ္းဆိုတာ ေတြ႕႔မွာပါ ။ သူ႔လုပ္ငန္းဟာ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈကို ၾကိဳဆိုရမယ္။ ဒါမွ သူ႔လုပ္ငန္းဟာ ရပ္မေနဘဲသြားေနမွာပါ။ အခု ေလာကၾကီးရဲ႕ အေျခအေနေပါင္းမ်ားစြားဟာ alway change ပါ။ အမွီလိုက္ေျပးႏိုင္မွာပါ ။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ က်န္ခဲ့မွာပဲ ၊ အကုန္လုံးက မက်န္ခဲ့ေအာင္အမွီ လိုက္ေျပးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်န္ခဲ့ရင္ေတာ့ ....................။ (ကိုယ္တေယာက္တည္းရွိတဲ့ ေနရာၾကီးမွာ ဆက္ရွင္သန္ဖို႔ဆိုတာ အဓိပၹါယ္ရွိပါဦးမလား . ............... )
