Sunday, March 8, 2009

အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္ ( organization behavior )

ေခါင္းေဆာင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ ဦးေဆာင္မႈပုံစံဟာ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ပုံစံ၊ လမ္းေၾကာင္းကို မ်ားစြာ ပုံေဖာ္ပါတယ္။ အဖြဲ႕၀င္ေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ထိ တြန္းအားေတြေပးနိုင္သလဲ ဆုိတာ မူတည္ၿပီး အဖြဲ႕ ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ ၿပီးေျမာက္မႈ မွာ သက္ေရာက္ပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြ အလုပ္လုပ္ရတာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြ ရွိမွာသာ အလုပ္ေပၚ အမွန္တကယ္ စိတ္ထားၿပီး လုပ္ေဆာင္မယ္ဆုိရင္ အဖြဲ႕ရဲ႕႔ ပန္းတုိင္လည္း ၿပီးေျမာက္မယ္။ သူတို႔လည္း ေက်နပ္တဲ့ အေျခအေနတစ္ခုကို ရမယ္ေလ။ ဒါမွမဟုတ္ပဲ ပဒိုင္းသီး လက္ထဲ ကိုင္းထားသလို လုပ္ေနရမယ္ဆုိရင္ ဘာမွ ရလာမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အဖြဲ႕တခုဟာ အဖြဲ႕၀င္ အားလုံးလုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေကာင္းရမယ္။ အဖြဲ႕ရဲ႕႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ေကာင္းေနရမယ္၊ လူတိုင္းလူတုိင္းအဖြဲ႔အတြင္းမွာ ေက်နပ္မႈ ရရွိေနရမယ္။ တဦးတေယာက္ခ်င္းစီ ျပန္ၿကည့္ရင္လည္း နဂိုထက္ ပို၍ တိုးတက္မႈကို ရေနရမယ္။ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့လည္း အဖြဲ႔အတြက္ေသာ္လည္း မိမိအတြက္ေသာ္လည္း တိုးတက္မႈကို ရွာေနရမယ္။ ဒါေပမယ့္ အဖြဲ႕ ကို အသုုံးခ်ၿပီး ကိုယ္က်ိဳးရွာတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္ရဘူးေပါ့။
  • ငါအမိန္႕႔အတိုင္း (Autocratic)
အာဏာကို အားျပဳၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ပုံစံပါ။ ေနာက္လိုက္ေတြအေနနဲ႕႔ ေခါင္းေဆာင္ေျပာသမွ် တေသြမတိမ္း လုိက္နာရမယ္၊ လုိက္လုပ္ရမယ္၊ ေခါင္းေဆာင္အေပၚ မွီခိုေနရမယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဒီလို အေျခအေန ဦးေဆာင္မႈေတြမွာ ေနာက္လုိက္အေနနဲ႔ အဆင္မေျပတာေတြ ၊ မလုံေလာက္တာေတြ ေတြ႕ၾကဳံေနရရင္ေတာင္မွ ၾကိတ္မွိတ္ေနေနရတဲ့ ပုံစံေတြ ျဖစ္လာတယ္။ သူတို႕႔အေနနဲ႔ ျပန္ရခ်က္ (၀င္ေငြ) အားျဖင့္လည္း ရပ္တည္ႏုိင္တယ္ဆုိရုံေလာက္နဲ႔ပဲ ေက်နပ္ေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကလည္း ခုိင္းတာေတာ့ လုပ္ေပးမွာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေအာင္ျမင္ၿပီးေျမာက္မႈဆိုတာ မေသခ်ာပါဘူး။

Autocratic Organizations
  • ေငြေပးရင္ ဘာမဆိုရတယ္ (custodial)
သူကေတာ့ ေငြေၾကးကို အားထားၿပီး လူေတြကို ဦးေဆာင္သြားတာပါ။ အဖြဲ႕၀င္ေတြကို မက္ေလာက္တဲ့ ေငြေၾကးေတြ ေပးတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အလုပ္ကိုေတာ့ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ရမယ္ေပါ့။ ဒီနည္းအားျဖင့္ ဆိုရင္ေတာ့ အလုပ္သမားေတြ ၊ေနာက္လိုက္အဖြဲ႕၀င္ေတြဟာ သူတို႕ရဲဲ႕ အလုပ္အကိုင္ စိတ္ခ်ရမႈ၊ အက်ိဳူးအျမတ္ေတြ အရာအားလုံးဟာ အဖြဲ႕အစည္းေပၚမွာ မွီခိုမွာပါ။ ဒီအဖြဲ႔အစည္းကုိ ခင္တြယ္မွာပါ။ ေနာက္လိုက္ေတြ အေနနဲ႕႔ၾကည့္ျပန္ရင္ ဒီလုိ အဖြဲ႕မွာ ပါ၀င္ေနရလို႔ သူတို႔ စား၀တ္ေနေရး သက္ေမြးေက်ာင္းအတြက္ လုံျခဳံစိတ္ခ်ရမႈ ခံစားရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အဖြဲ႔ အေပၚ ပိုၿပီး ခင္တြယ္လာမယ္၊ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ေတြ နဲ႔ လုပ္ေဆာင္လာမယ္။
Custodial Organization
  • ငါ ကူေပးမွာေပါ့ ( supportive )
ေခါင္းေဆာင္ဟာ မိမိေနာက္လိုက္ရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို ေနာက္ကေန ျဖည့္ တင္းေပးပါတယ္။ အလုပ္တစ္ခုမွ ဒီတေယာက္က မလုပ္တတ္ဘူးဆိုရင္ သင္ေပးတယ္။ ဘာေတြ လုိလဲ ျဖည့္ဆည္းေပးတယ္ေလ။ အလုပ္သမားေတြ၊ ေနာက္လိုက္ေတြဟာလည္း အလုပ္ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ေကာင္းလာတယ္၊ မလုပ္ႏိုင္လည္း သင္ေပးေနေတာ့ အလုပ္ကို မေၾကာက္ေတာ့ပဲ ပါ၀င္လာတယ္ေလ။ သူတိုိ႔ေတြလည္း အသိအမွတ္ျပဳခံရတဲ့ အေျခအေန တစ္ခု ကို ရရွိေက်နပ္ေနတာေပါ့။ အျမဲတမ္း အလုပ္လုပ္ဖုိ႕႔အတြက္ ႏုိးၾကားေနတယ္ေလ။ ဘာခို္င္းခိုင္း ၾကိဳးစားၿပီး လုပ္တာေပါ့။
Supportive Organization
  • တူတူ လုပ္တာေပါ့ (collegial)
ေခါင္းေဆာင္ဟာ ငါ ေခါင္းေဆာင္ရယ္လုိ႔ သေဘာမထားပဲ teamwork ထဲမွာ တေျပးညီ ၀င္လုပ္ပါတယ္။ သူ႔တာ၀န္ ကိုယ္တာ၀န္ ခြဲၿပီး အတူတကြ လုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္လိုက္ေတြ အလုပ္သမားေတြဟာ မိမိယူထားရတဲ့ တာ၀န္တစ္ခုအေပၚ တာ၀န္ရွိသြားၾကပါၿပီ။ လုပ္သမွ်ကို ဂရုတစိုက္နဲ႔ လုပ္ေတာ့မယ္။ ေကာင္းရင္ စံရမယ္ မေကာင္းရင္ ခံရမယ္ဆုိတာ သိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေတြဟာ တာ၀န္ယူစိတ္ေတြ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ထိန္းေက်ာင္းမႈေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ သူတိို႔ ဒီလို လုပ္ရတာေၾကာင့္ သူတို႔ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြရဲ႕ရလဒ္ေတြအေပၚ အျမဲဂုဏ္ယူေနမယ္ ေက်နပ္ေနမယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေတြဟာ အျမဲ အလုပ္လုပ္ဖို႔၊ ေပးထားတဲ့ တာ၀န္ကို ေက်ပြန္ရုံသာမက ေအာင္ျမင္ဖုိ႔အတြက္ အရမ္းကို စိတ္အား တက္ၾကြေနတဲ့ အေနအထားျဖစ္ေစပါတယ္။
Collegial Organization